De discussie over een mogelijke neergang van de Amerikaanse dollar als internationale reservemunt laait geregeld op. Met het onvoorspelbare economische beleid van president Trump, hoge importtarieven, begrotingstekorten en druk op de centrale bank, lijken de zorgen alleen maar groter te worden.
Toch laten de nieuwste cijfers van de Bank voor Internationale Betalingen (BIS) zien dat de dollar onverminderd dominant is gebleven. Sterker nog: de munt heeft de afgelopen drie jaar zijn positie in de internationale financiële markten zelfs versterkt.
Dollar regeert de valutamarkt
Volgens het driejaarlijkse BIS-onderzoek was de dollar in april 2025 betrokken bij 89,2% van alle valutatransacties. In 2022 was dat nog 88,4% en in 2013 87%. De euro verloor terrein en daalde naar 28,9%, terwijl de Chinese renminbi weliswaar stijgt – van 2,2% in 2013 naar 8,5% in 2025 – maar nog altijd mijlenver achterligt.
De rol van de dollar gaat verder dan de valutamarkt alleen. Hij is ook de belangrijkste reservemunt: in het eerste kwartaal van 2025 werd 57,7% van de valutareserves van centrale banken in dollars aangehouden. Tien jaar geleden was dat nog 66%, maar ondanks de afbouw blijft de dollar daarmee veruit nummer één.
(De grafiek laat zien dat de Amerikaanse dollar (groen) zijn dominante positie op de valutamarkt verder heeft verstevigd, terwijl de euro (blauw) marktaandeel verliest en de Chinese renminbi (rood) slechts langzaam terrein wint. Voor beleggers betekent dit dat de dollar voorlopig de spil blijft van het wereldwijde financiële systeem – een cruciaal gegeven bij valutarisico’s en internationale investeringen.)
Geopolitieke verschuivingen
De groei van de renminbi hangt nauw samen met de handel tussen Rusland en China, waar sancties tegen Moskou de rol van de dollar verkleinden. Ook via het Swift-betalingssysteem groeit het gebruik van de Chinese munt. Toch blijft de renminbi slechts een klein deel van de wereldwijde reserves uitmaken (2,1% in 2025, lager dan de piek van 2,8% in 2022).
Opvallend is ook de rol van stablecoins. Trump ziet in deze cryptovaluta – meestal gekoppeld aan de dollar – een instrument om de vraag naar dollars te versterken. Dat kan de dominantie van de dollar in digitale transacties verder vergroten, al vreest de Europese Centrale Bank dat dit de soevereiniteit van Europa’s eigen monetaire beleid ondermijnt.
Het ‘exorbitante privilege’
De dominantie van de dollar levert de Verenigde Staten grote voordelen op:
- Goedkoop lenen: beleggers accepteren lage rentes op Amerikaanse staatsobligaties omdat de dollar als veilig wordt gezien.
- Weinig wisselkoersrisico: Amerikaanse bedrijven ondervinden minder last van valutavolatiliteit.
- Geopolitieke macht: de VS kan sancties opleggen die wereldwijd effect hebben, omdat de meeste internationale transacties via de dollar lopen.
De Franse oud-president Valéry Giscard d’Estaing noemde dit in 1965 al het “exorbitant privilege” van de Verenigde Staten.
Andere trends
- Diversificatie: centrale banken spreiden hun reserves over meerdere valuta’s (zoals yen en Canadese dollar) en zelfs goud, vooral landen die afstand nemen van het Westen.
- Euro blijft stabiel: het aandeel in reserves schommelt al tien jaar rond de 20%.
- Verlies voor pond en yen: hun rol in de wereldhandel is fors afgenomen.
- Zwitserse franc wint juist terrein, vooral door haar status als veilige haven.
Wat kunnen HCC-leden hiervan leren?
- De dollar blijft koning. Ondanks geopolitieke ruis is de VS de spil van het mondiale financiële systeem.
- Diversificatie is zichtbaar, maar beperkt. Andere munten en goud winnen iets, maar vervangen de dollar niet.
- China maakt stappen, maar langzaam. Voorlopig is de renminbi geen serieus alternatief voor de dollar.
- Stablecoins kunnen rol versterken. Voor beleggers is dit een trend om in de gaten te houden, vooral als digitale munten breder ingeburgerd raken.
- Blijf opletten op volatiliteit. De waarde van de dollar tegenover andere munten kan wel degelijk schommelen, zeker in periodes van protectionistisch beleid.
Conclusie: De cijfers van de BIS laten zien dat de dollar nog steeds veruit de belangrijkste valuta ter wereld is, zowel als betaalmiddel als reservemunt. Voor beleggers is dit een signaal dat – ongeacht politiek of presidentiële koerswijzigingen – de fundamenten van het dollardominante systeem voorlopig stevig overeind blijven.
Disclaimer
Dit artikel is uitsluitend bedoeld voor informatieve doeleinden voor HCC-leden. Het vormt geen individueel beleggingsadvies en is geen aanbeveling om posities in valuta, obligaties of andere financiële instrumenten te openen of te sluiten. De waarde van valuta kan sterk schommelen door geopolitieke spanningen, monetair beleid en marktsentiment. Hoewel de Amerikaanse dollar historisch dominant is gebleven, zijn toekomstige ontwikkelingen onzeker. HCC aanvaardt geen aansprakelijkheid voor verliezen die voortkomen uit investeringsbeslissingen op basis van dit artikel.
