(Gebaseerd op een eerder artikel van ANP)
In een opmerkelijke stap heeft de Zwitserse Nationale Bank (SNB) opnieuw het rentetarief in het land verlaagd, ditmaal naar exact nul procent. De maatregel is bedoeld om de aantrekkingskracht van de Zwitserse frank als zogenoemde 'veilige havenvaluta' te temperen. De frank is wereldwijd geliefd onder beleggers in tijden van geopolitieke onzekerheid, wat de munt structureel onder opwaartse druk zet. Door de rente op nul te zetten, probeert de centrale bank de instroom van kapitaal te ontmoedigen en de frank te verzwakken.
Zesde opeenvolgende renteverlaging sinds maart 2024
De SNB verlaagde haar belangrijkste beleidsrente met 25 basispunten, van 0,25 procent naar nul. De beslissing kwam niet als een verrassing: economen hadden de stap al ingecalculeerd. Sinds maart 2024, toen de centrale bank begon met het verlagen van de rente, is dit inmiddels de zesde verlaging op rij. De SNB lijkt daarmee haar rentebeleid in hoog tempo te versoepelen, in tegenstelling tot veel andere grote centrale banken wereldwijd.
President van de SNB, Martin Schlegel, had eerder dit jaar nog aangegeven dat verdere verlagingen onwaarschijnlijk leken, maar de aanhoudende waardestijging van de frank en de deflatoire druk in de economie hebben het monetaire comité tot een heroverweging gedwongen. Inmiddels sluit de SNB verdere verlagingen van de rente niet uit, waarmee een terugkeer naar negatieve rente – zoals die tussen 2014 en 2022 werd gevoerd – weer op tafel ligt.
De sterke frank als structureel probleem
De Zwitserse frank staat bekend als een veilige haven, wat betekent dat beleggers bij internationale spanningen of economische onzekerheid hun toevlucht zoeken tot deze stabiele valuta. De recente zorgen over de geopolitieke situatie, onder meer veroorzaakt door nieuwe Amerikaanse importheffingen, hebben geleid tot een toegenomen vraag naar franken. In het afgelopen kwartaal steeg de munt daardoor naar het hoogste niveau ten opzichte van de Amerikaanse dollar in meer dan tien jaar tijd.
Een sterke frank heeft belangrijke gevolgen voor de Zwitserse economie. Zo worden geïmporteerde goederen goedkoper, wat op zijn beurt leidt tot dalende consumentenprijzen. In mei daalden de Zwitserse consumentenprijzen met 0,1 procent op jaarbasis – een teken van deflatie. Hoewel andere grote economieën zich juist zorgen maken over aanhoudend hoge inflatie, worstelt Zwitserland met het tegenovergestelde probleem: prijsdalingen die de economische groei kunnen remmen en de schuldenlast relatief zwaarder maken.
Zwitserland koploper in renteverlaging
Met deze verlaging voert Zwitserland nu het laagste rentetarief onder de grote centrale banken. Ter vergelijking: de Amerikaanse Federal Reserve hield haar rente recent nog stabiel in een bandbreedte van 4,25 tot 4,5 procent. De Bank of England zal naar verwachting eveneens haar rente ongewijzigd laten op 4,25 procent. De Europese Centrale Bank (ECB) verlaagde vorige week de rente weliswaar naar 2 procent, maar hintte daarbij op een mogelijke pauze in het monetaire verruimingsbeleid.
De SNB bevindt zich dus in een unieke positie binnen het mondiale monetaire landschap. Waar andere centrale banken nog worstelen met het beteugelen van inflatie, heeft Zwitserland zich opnieuw moeten richten op maatregelen om deflatie en een overgewaardeerde munt het hoofd te bieden.
Economisch risico én kans
Hoewel het nulrentebeleid bedoeld is om de frank te verzwakken, brengt het ook risico’s met zich mee. Lage of negatieve rentepercentages kunnen spaarders ontmoedigen en winstgevendheid van banken onder druk zetten. Tegelijkertijd ontstaat er ruimte voor bedrijven en huishoudens om goedkoper te lenen, wat op de langere termijn de binnenlandse bestedingen en investeringen kan stimuleren.
Met de renteknip van deze week onderstreept de SNB haar inzet om koersstabiliteit te behouden, zelfs als dat betekent dat het beleid ingaat tegen de wereldwijde trend van monetaire verkrapping. De komende maanden zullen uitwijzen of de maatregel effect sorteert en de opmars van de frank wordt gestuit, of dat de Zwitserse centrale bank toch opnieuw moet grijpen naar het instrument van negatieve rente.
