| Anchoring
bias verwijst naar de menselijke neiging te zwaar te leunen op het
eerste stuk informatie dat binnenkomt bij het nemen van beslissingen. Nieuwe informatie wordt dan beoordeeld in relatie tot ‘het anker’. Als aandelen van een hoogtepunt vallen dan zien veel beleggers dit als een goed instapmoment, Het ‘anker’ is dan de hogere vroegere waarde. Als de koersval veroorzaakt is door het algehele marktsentiment en niet door een verslechtering in de bedrijfsomstandigheden, dan is hier nog wel iets voor te zeggen. In het andere geval kan het wel eens een kostbare inschattingsfout zijn geweest. Een favoriete van mij is de confirmation bias, de neiging voorkeur te geven aan informatie die overeenkomst met je eigen gedachten en hypotheses. Hierdoor kan de belegger informatie wel eens selectief verzamelen, wat het rendement niet ten goede hoeft te komen. Een net zo leuke is het onjuist inschatten van je eigen capaciteiten. In een Amerikaans onderzoek bleek dat 82% van de deelnemers scheen te denken dat zij bij de top 30% van veilige chauffeurs behoren. Er zijn talloze voorbeelden van deze inschattingsfouten waarbij wij de ‘voordelige positie’ toch wel bij ons zelf leggen.
De availability bias refereert aan de neiging zaken die dichter bij in het geheugen liggen meer gewicht te geven. Een automobilist die een ongeluk ziet gebeuren rijdt misschien voorzichtiger in de tijd na het ongeluk, terwijl zijn kansen op een ongeluk niet veranderd zijn t.o.v. de tijd voor het zien van het ongeluk. De belegger die overspoelt wordt met informatie over de IPO van een innovatief bedrijf, kan de informatie daardoor wel eens meer gewicht meegeven, dan het op basis van rationale analyse waard zou zijn. Het kuddegedrag verwijst naar de neiging gedrag van anderen als correct te beschouwen en dit te volgen. Hier is interessant onderzoek naar gedaan waarbij deelnemers het zeer moeilijk vonden tegen bewust onjuiste uitspraken van mede deelnemers in te gaan1). Hoe moeilijk is het vast te houden aan je portfolio als iedereen aangeeft dat er een recessie aan zit te komen? De gokkersdwaling refereert aan een reeks gebeurtenissen en de verwachting dat de volgende gebeurtenis wel eens af kan wijken van de voorgaande. Een dobbelsteen die een paar keer op de 1 eindigt heeft precies dezelfde kans om met de volgende worp weer op een 1 te eindigen. Het self serving bias verwijst naar de neiging successen met het eigen talent te verbinden maar minder succesvolle zaken aan externe factoren te wijten. Kortom, de werkelijkheid die wij als onze werkelijkheid beschouwen blijkt toch voor meerdere interpretaties vatbaar. Inzicht in wat ons drijft in de beslissingen die wij en anderen nemen kan ons zowel helpen anomalieën te ontdekken, als betere beslissingen te nemen. Het met een open houding actief zoeken naar contraire opvattingen kan hierbij verhelderend werken. Ik sluit af met een citaat van Warren Buffet die het belang van behavioral finance in een paar zinnen mooi samenvat: “Investing is not a game where the guy with the 160 IQ beats the guy with the 130 IQ…Once you have ordinary intelligence, what you need is the temperament to control the urges that get other people into trouble in investing.2)” 1) Solomon E. Asch, “Effects of group pressure upon the modification and Distortion of judgment,” in h. Guertzkow, ed., Groups, leadership, and men (Pittsburgh, PA: Carnegie press, 1951). 2) Warren Buffett Speaks: Wit and Wisdom from the World's Greatest Investor, Hardcover – August 31, 2007 |
You don’t need to be a rocket scientist…
2 oktober 2015, Bas van den Dikkenberg
