De ultieme belasting

De ultieme belasting (volgens Buffett)

Volgens Warren Buffett geldt inflatie als de ultieme belasting: "Het tast de koopkracht aan zonder dat mensen zelf doorhebben dat sprake is van een vorm van belasting. Inflatie belast degenen die vertrouwen in geld. Degenen die vertrouwen in hun overheid."

Ter illustratie verwijst Buffett tijdens zijn recente aandeelhoudersvergadering naar het dollarbiljet welke hij bij zijn geboorte van een tante kreeg. "De koopkracht van deze dollar is sinds 1930 met 94% gedaald. Van de koopkracht van toen is nu nog 6 cent over."

Nederlandse pensioenfondsen

Gepensioneerden met een pensioen bij het ABP kunnen erover meepraten. Ook zij zien de koopkracht van hun pensioen gestaag dalen doordat al een aantal jaren niet voor inflatie gecorrigeerd wordt. Bij vele andere pensioenfondsen geldt overigens hetzelfde.

Maar voor personen met flinke schulden is inflatie juist gunstig. Inflatie zorgt ervoor dat hun schuld als sneeuw voor de zon verdampt. Een stimulans voor het leven op de pof zeg maar.

Europa

Op het niveau van landen bezien, geldt eigenlijk hetzelfde. Nederland streefde eeuwenlang naar een sterke munt en lage inflatie waardoor de rente in Nederland altijd relatief laag kon zijn. Deze lage rente vormde een duidelijke stimulans voor het Nederlandse bedrijfsleven: een lage rente maakt investeringen immers eerder rendabel. Dit in combinatie met onze sterke gulden verklaart het grote aantal multinationals dat Nederland ook nu nog altijd kent.

Met het inwisselen van de gulden voor de euro heeft Nederland haar monetaire beleid echter uit handen gegeven. Nederland kan de (korte) rente nu niet meer naar eigen inzicht bijstellen. Terwijl dat soms erg handig zou zijn. Wellicht zelfs had met een hogere rente voorkomen kunnen worden dat een beginnende luchtbel op de Nederlandse huizenmarkt uiteindelijk tot historische proporties zou uitgroeien (hierover een andere keer meer).

Besluit ECB

Afgelopen maand bereikte het inflatieniveau in Nederland het hoogste peil in tweeënhalf jaar tijd. Zo bezien zou een hogere rente Nederland ook nu weer niet slecht uitkomen. De Europese Centrale Bank (ECB) besloot afgelopen donderdag echter de rente op het uiterst lage niveau van 1,25% te laten.

Enigszins opmerkelijk is die beslissing wel (overigens zal de ECB in juli de rente waarschijnlijk wel een klein stapje verhogen). In Europa ligt de inflatie nu immers al op 2,7%. Ruim boven de inflatiedoelstelling van de ECB zelf van 2%. Of verwacht men bij de ECB dat de inflatie spoedig zal beginnen te dalen? Dat valt echter te bezien...

De euro steeg het afgelopen jaar namelijk flink ten opzichte van de dollar. De forse prijsstijgingen van olie en allerlei andere grondstoffen (die op de wereldmarkt in dollars afgerekend worden) hebben zich hierdoor nog maar in beperkte mate in prijsstijgingen in het eurogebied vertaald. Keert het tij en daalt de euro weer eens een tijd in waarde dan zullen deze stijgingen op de wereldmarkt alsnog het Europese vasteland bereiken.

Spagaat

En daarmee lijkt de ECB in een spagaat te geraken. Immers, besluit zij dan niet snel de rente vrij fors op te schroeven dan ligt een duidelijk hogere inflatie in geheel Europa voor de hand. Zeker in die Europese landen waar de arbeidsmarkten nu al krap zijn en een loon-prijsspiraal dreigt.

Maar voor de zwakkere Eurolanden als Griekenland zou een hogere ECB-rente juist een extra tegenslag betekenen. Een hogere inflatie daarentegen zou hen juist een pad uit het moeras van schuldeisers kunnen bieden. En doordat die hogere inflatie in dit geval voor geheel Europa geldt, zou hun Europese concurrentiepositie niet eens hoeven te verslechteren.

Is dat dan wellicht het plan dat de ECB voor ogen heeft? Een hogere inflatie voor heel Europa om als het ware op 'onzichtbare wijze' welvaart van noord naar zuid te verplaatsen? Het zou de ultieme belasting voor de noordelijke eurolanden zijn.