Voor veel Amerikanen is het een herkenbare routine: bij de kassa van de supermarkt afrekenen met een creditcard die speciaal door diezelfde winkelketen is uitgegeven. Op het eerste gezicht een handige oplossing om de dagelijkse boodschappen te kunnen doen wanneer het geld schaars is. Maar onder de oppervlakte schuilt een groeiend probleem: de torenhoge rentepercentages en boetes van deze zogenoemde retailcreditcards brengen steeds meer gezinnen in diepe problemen, en zelfs tot persoonlijk faillissement.
Gemakkelijk lenen, duur betalen
Retailers in de Verenigde Staten – van supermarkten tot warenhuizen – bieden hun eigen creditcards aan als laagdrempelig alternatief voor mensen met een lage kredietscore. Voor consumenten die niet terecht kunnen bij reguliere banken, lijken deze kaarten een redder in nood. In werkelijkheid komt de prijs pas later, en die is hoog.
Volgens gegevens van kredietvergelijker Bankrate bedraagt de gemiddelde rente op retailcreditcards inmiddels een historisch record van maar liefst 30,45 procent op jaarbasis. Deze percentages zijn vergelijkbaar met woekerrentes, en vormen een zware last voor mensen die het juist financieel al moeilijk hebben. In combinatie met flinke boetes bij gemiste betalingen ontstaat zo een explosieve schuldenval.
Juridische bescherming bleef uit
Het Consumer Financial Protection Bureau, de Amerikaanse toezichthouder voor financiële consumentenbescherming, probeerde in te grijpen door limieten te stellen aan de boetes bij betalingsachterstanden. Maar in een rechtszaak die werd aangespannen door de creditcardmaatschappijen, trok de toezichthouder aan het kortste eind. De uitkomst? Geen beperking op boetes, en de rentes bleven onaangetast. Daarmee blijft de deur openstaan voor problematische schuldopbouw, juist bij de meest kwetsbare groepen.
Zoals CNBC opmerkte, trekken retailcreditcards specifiek consumenten aan met een hoger risico: mensen met lage inkomens, onstabiele werksituaties of een problematische kredietgeschiedenis. Wanneer zij hun aflossingen niet meer kunnen bijbenen, komen ze terecht in een spiraal van kosten en sancties.
Faillissementsgolf onder kwetsbare groepen
De gevolgen laten zich steeds duidelijker zien in de cijfers. Uit onderzoek van Stretto, een aanbieder van faillissementsdiensten, blijkt dat het aantal persoonlijke faillissementen onder Amerikanen met retailcreditcardschulden sneller stijgt dan het algemene gemiddelde. Tussen 2023 en 2024 nam het totale aantal consumentenfaillissementen met 5,8 procent toe, maar bij gevallen waarin winkelcreditcards een rol speelden, lag de stijging op liefst 12 procent. Dit onderstreept dat juist deze kaarten een groeiende bron van financieel leed vormen.
Financiële sector bagatelliseert
Toch blijft erkenning van het probleem vanuit de financiële wereld uit. De brancheorganisatie van banken en kredietverstrekkers benadrukt vooral de voordelen van retailkaarten: ze zouden consumenten helpen hun uitgaven te beheren, krediet op te bouwen en toegang te krijgen tot speciale aanbiedingen. Volgens hen zijn er talloze mogelijkheden voor consumenten om tarieven te vergelijken of hun schulden te herstructureren.
Maar die boodschap voelt wrang voor mensen die zich juist door die kaarten diep in de schulden hebben gewerkt. Voor hen zijn de kaarten geen handige financiële tools, maar eerder de reden waarom ze in juridische procedures of zelfs faillissementen terechtkomen. Opties als saldo-overdracht of schuldhulp zijn dan vaak al te laat of simpelweg onhaalbaar.
Sociaal en economisch risico
De situatie legt een bredere maatschappelijke kwetsbaarheid bloot. Retailcreditcards worden voorgesteld als hulpmiddel, maar functioneren steeds vaker als valkuil. Ze worden actief aangeboden aan consumenten die het financieel al zwaar hebben en eindigen niet zelden als een financiële strop. Wat begon als een manier om punten te sparen of een tijdelijke lening af te sluiten voor de dagelijkse boodschappen, leidt voor duizenden Amerikanen tot jarenlange financiële schade.
In een tijd waarin inflatie en hoge kosten voor levensonderhoud de koopkracht van huishoudens blijven aantasten, lijkt deze schuldenproblematiek zich verder uit te breiden. De rekening komt uiteindelijk terecht bij degenen die het zich het minst kunnen permitteren – en die het hardst geraakt worden door elke cent rente of boete die erbovenop komt. De vraag is hoe lang deze situatie houdbaar blijft zonder ingrijpen van politiek of toezichthouders.
