De 80-20-regeling voor adviezen over financiële producten
Banken en verzekeraars voldoen aan de regels die moeten voorkomen dat adviezen over financiële producten worden beïnvloed door provisies. Dat blijkt uit onderzoek van de AFM onder een groep van acht aanbieders van financiële producten (zie rapport).
De ‘adviesmatch’- regelgeving
De zogeheten ‘adviesmatch’- regelgeving is opgesteld door het ministerie van Financiën, in samenwerking met de betrokken brancheorganisaties. De regelgeving is bedoeld om te voorkomen dat adviezen over financiële producten door tussenpersonen te veel worden beïnvloed door betalingen van banken en verzekeraars. De regels moeten ertoe leiden dat de duurzame relatie tussen de tussenpersoon en de consument wordt versterkt en daarmee de kwaliteit van het advies wordt bevorderd.
De adviesmatch stelt onder meer eisen aan de betaling van provisies aan een tussenpersoon. Maximaal 80 procent van de totale provisiesom mag direct aan het begin van de looptijd worden betaald; de resterende 20 procent moet evenredig over de rest van de looptijd worden verdeeld, met een minimum van 10 jaar. Ook moeten afsluitprovisies worden terugbetaald als een contract, bijvoorbeeld een hypotheek, binnen vijf jaar wordt beëindigd, anders dan door de verkoop van het onderpand of het overlijden van de klant. Deze beperkingen zijn bedoeld om de beloning meer in overeenstemming te brengen met de inspanning die bij de advisering wordt geleverd.
Beloningstransparantie
In haar onderzoek heeft de AFM niet gekeken naar beloningstransparantie omdat regels hieromtrent pas op 1 oktober 2009 in werking treden. Dan moeten bemiddelaars hun beloning transparant maken. De AFM is zich ervan bewust dat aanbieders en bemiddelaars thans voorstellen uitwerken om eerder te komen met kostentransparantie voor beleggingsverzekeringen, waarvan beloning voor bemiddelen een onderdeel is. De AFM geeft, in lijn met haar eerdere standpunt, de voorkeur aan een oplossing die een gelijk speelveld creëert voor aanbieders en bemiddelaars.
Het eerder invoeren van transparantie vindt de AFM verstandig gegeven de maatschappelijke onrust omtrent transparantie, in het bijzonder bij beleggingsverzekeringen. De AFM gaat ervan uit dat partijen dit, zoals aangekondigd, per 1 januari 2008 gerealiseerd hebben.
Bonusprovisie versus basisprovisie
De huidige regelgeving, ingegaan per 1 januari 2007, waarin is vastgelegd dat minimaal 20 procent van de provisie tijdens de looptijd van een financieel product moet worden uitbetaald, geldt niet voor bonusprovisies die aanbieders geven. De AFM is van oordeel dat bonussen wel onder de basisprovisie vallen als aan de betaling van deze bonussen geen onzekerheden vastzitten. Daarmee vallen zij ook onder de 80-20-regeling. De AFM bekijkt signalen uit de markt over mogelijke neveneffecten van de regels zoals een mogelijke verschuiving van basisprovisie naar bonusprovisie.