De Organisatie van Olie-Exporterende Landen (OPEC) bestaat dit jaar 65 jaar. Al die tijd heeft het kartel een enorme invloed gehad op de olieprijzen en de geopolitiek. Maar de wereld is veranderd: nieuwe producenten zoals de Verenigde Staten, Brazilië en recent ook Guyana zetten steeds meer olie op de markt, en de energietransitie komt in een stroomversnelling. Hoe relevant is OPEC anno 2025 nog, en wat betekent dat voor beleggers?
Nieuwe concurrenten
Toen OPEC in 1960 werd opgericht, wilde het een tegenwicht vormen tegen de macht van westerse oliebedrijven. Door productie en export af te stemmen, kon het kartel invloed uitoefenen op de prijs. Lange tijd werkte dat. Maar de afgelopen decennia zijn er nieuwe spelers bijgekomen.
De Verenigde Staten groeiden dankzij schalieolie uit tot een van de grootste producenten ter wereld. Brazilië ontwikkelde grootschalige offshorevelden. En landen zoals Guyana boeken nu enorme productiestijgingen. Deze concurrentie maakt het voor OPEC lastiger om marktaandeel vast te houden.
Om die reden werd in 2016 OPEC+ opgericht: een samenwerkingsverband van OPEC-landen met niet-leden zoals Rusland. Samen zijn ze goed voor zo’n 60 procent van de wereldwijde olieproductie.
Energietransitie: bedreiging of kans?
Naast concurrentie speelt de energietransitie een steeds grotere rol. Elektrische auto’s, waterstofprojecten en investeringen in zonne- en windenergie groeien snel. Toch is olie voorlopig nog onmisbaar, vooral in sectoren zoals luchtvaart en scheepvaart.
Volgens energiedeskundige Lucia van Geuns blijft de olieproductie nog enkele jaren stijgen, maar verwacht zij dat rond 2035 een omslag komt. Dan zal de vraag echt structureel dalen. De cruciale vraag is: welke producenten overleven het langst? Landen met lage productiekosten, zoals Saoedi-Arabië, hebben een streepje voor. Landen met zwakke economieën, zoals Venezuela, komen eerder in de problemen.
Interne verdeeldheid
Binnen OPEC lopen de belangen uiteen. Rijke landen zoals Saoedi-Arabië en de Emiraten investeren al in duurzame energie. Armere landen missen daarvoor de middelen en willen hun olie zo lang mogelijk blijven verkopen. Dat kan leiden tot interne spanningen. Toch is de gezamenlijke boodschap nog steeds duidelijk: de wereld blijft volgens OPEC nog decennia afhankelijk van fossiele brandstoffen.
Relevantie blijft
Hoewel de macht van OPEC relatief kleiner is geworden, blijft het kartel door de omvang van de productie en de gezamenlijke reserves een factor van belang. Nieuwe producenten zoals Guyana voegen competitie toe, maar ook zij opereren uiteindelijk binnen de marktregels die OPEC en OPEC+ mee bepalen.
Wat betekent dit voor HCC-beleggers?
Voor HCC-leden zijn er enkele belangrijke aandachtspunten:
- Energieprijzen blijven volatiel: beslissingen van OPEC+ over productie hebben nog altijd directe invloed op de olieprijs.
- Lage productiekosten zijn een voordeel: beleggers die in oliebedrijven investeren, doen er goed aan te kijken naar producenten die winstgevend blijven bij lage prijzen.
- Diversificatie is cruciaal: beleg niet uitsluitend in olie of energiebedrijven, maar spreid over sectoren die ook profiteren van de energietransitie.
- Let op duurzame spelers: grote oliebedrijven zoals Saudi Aramco investeren in hernieuwbare energie. Dat kan voor de lange termijn aantrekkelijker zijn dan bedrijven die enkel op fossiel blijven inzetten.
- Olie blijft voorlopig belangrijk: ondanks klimaatdoelen zal olie in de komende tien jaar een essentiële rol blijven spelen in transport en industrie.
Conclusie
OPEC mag niet meer de almachtige speler zijn van vroeger, maar het kartel blijft relevant zolang olie de ruggengraat vormt van de wereldeconomie. De concurrentie groeit en de energietransitie zet door, maar de echte verschuiving zal pas de komende tien tot vijftien jaar zichtbaar worden. Voor beleggers betekent dit: rekening houden met schommelingen, profiteren van transitiebedrijven én zich bewust zijn dat fossiel voorlopig nog een rol blijft spelen.
Disclaimer HCC!beleggen: Dit artikel is uitsluitend bedoeld ter informatie en vormt géén individueel beleggingsadvies. Beleggen brengt risico’s met zich mee, waaronder het risico (een deel van) uw inleg te verliezen. Raadpleeg altijd een onafhankelijk financieel adviseur voordat u beslissingen neemt.
