De internationale handel wordt al jaren beïnvloed door geopolitieke spanningen, en de recente importtarieven van de Verenigde Staten hebben ook voor Nederlandse bedrijven merkbare gevolgen gehad. Toch blijkt de uiteindelijke schade kleiner dan velen vooraf hadden gevreesd.
De Amerikaanse importheffingen, ooit gepresenteerd door voormalig president Donald Trump als een harde tik voor buitenlandse producenten, zorgden in eerste instantie vooral voor onzekerheid in de wereldhandel. Bedrijven wisten lange tijd niet welke tarieven wanneer zouden gelden, waardoor veel investeringsbeslissingen werden uitgesteld.
“Nu de handelsdeal met de VS in grote lijnen rond is, neemt een belangrijk deel van die onzekerheid af,” zegt Marcel Klok, macro-econoom bij ING Research.
Voorzichtig herstel na maanden van twijfel
De afgelopen periode zagen verschillende Nederlandse bedrijven hun cijfers beïnvloed door deze onrust. Zo meldde verfproducent AkzoNobel een omzetdaling van 3 procent in het eerste halfjaar van 2025, grotendeels door de lage koers van de Amerikaanse dollar. Het concern verlaagde zelfs de winstverwachting voor het volledige jaar.
Ook ASML, wereldspeler op het gebied van chipmachines, voelt de impact. Het bedrijf boekte weliswaar meer winst dan in dezelfde periode een jaar eerder, maar blijft voorzichtig over de tweede helft van het jaar. De aanhoudende beperkingen op export van geavanceerde machines naar China zorgen voor extra druk. De Amerikaanse overheid wil al langer voorkomen dat China toegang krijgt tot de meest geavanceerde chiptechnologie, en voert die exportbeperkingen steeds verder op.
Vooruitlopen op tarieven
Sommige sectoren zagen juist een tijdelijke opleving in hun export, doordat bedrijven extra snel leverden om nog te profiteren van lagere tarieven. Zo verzonden diverse drank- en farmaceutische producenten begin dit jaar extra voorraden naar de VS om de aangekondigde heffingen voor te blijven. Bij Heineken leverde dat zelfs omzetgroei op, al lijkt de structurele invloed van de handelsoorlog daar gering.
Wie betaalt de rekening van importheffingen?
Importtarieven klinken als een last voor buitenlandse bedrijven, maar in de praktijk worden ze vaak door Amerikaanse bedrijven en consumenten betaald. Amerikaanse importeurs moeten een extra belasting afdragen aan de overheid, die kan oplopen tot 25 procent. Die kosten worden vervolgens meestal doorberekend in de verkoopprijzen, waardoor de consument uiteindelijk duurder uit is.
Het doel van deze heffingen is om Amerikaanse alternatieven aantrekkelijker te maken en buitenlandse producenten te verleiden fabrieken in de VS te openen. Zo hoopt de Amerikaanse overheid bijvoorbeeld dat consumenten minder Duitse auto’s kopen en vaker kiezen voor modellen van eigen bodem.
Impact kleiner dan verwacht
Hoewel sommige bedrijven winst zagen dalen, bleef de schade vaak beperkt. ING rapporteerde een lichte winstdaling, maar verwacht de komende kwartalen op koers te blijven. Philips zag de winst in een kwartaal afnemen, maar verhoogde juist de winstprognose voor de tweede helft van het jaar.
Volgens Ralph Wessels, hoofd beleggingsstrategie bij ABN AMRO, hebben veel ondernemingen de hogere tarieven inmiddels verwerkt in hun prijzen. “Bedrijven staan er nog steeds goed voor. Als de tarieven echt zwaar zouden drukken op de marges, zouden we dat allang hebben gezien,” aldus Wessels.
Shell en Randstad ondervonden wel hinder, maar ook hier bleef het binnen de perken. Shell kampte vooral met wisselende olieprijzen, terwijl Randstad een lichte omzetdaling meldde, met name in de Amerikaanse markt.
Geen instorting van de handel
Klok benadrukt dat het allemaal veel erger had kunnen uitpakken. Een importtarief van 15 procent is stevig, maar veel lager dan de 25 of zelfs 50 procent die eerder ter sprake kwam. “Dat maakt Nederlandse producten wel duurder voor Amerikaanse afnemers, maar tot nu toe is er geen sprake van een instorting van de handel,” aldus Klok.
Hoewel de handelsoorlog zeker voor onzekerheid heeft gezorgd, lijkt het erop dat Nederlandse bedrijven veerkrachtig genoeg zijn om de klappen op te vangen. De komende maanden zal moeten blijken of de rust in de handelsrelatie tussen de EU en de VS aanhoudt – en of bedrijven verder durven te investeren in een markt die de afgelopen jaren allesbehalve voorspelbaar is gebleken.
Disclaimer
Dit artikel is uitsluitend bedoeld ter informatie en vormt geen beleggingsadvies. HCC doet geen aanbevelingen om in de genoemde bedrijven te investeren en heeft geen financiële belangen in AkzoNobel, ASML, Heineken, Shell, Randstad, Philips of andere genoemde ondernemingen. Beleggen brengt risico’s met zich mee; resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst.
