Wat begon als een gewaagde economische gok, lijkt nu uit te draaien op een opmerkelijk financieel succes. Het Midden-Amerikaanse El Salvador, dat in 2021 wereldwijd de aandacht trok door als eerste land ter wereld Bitcoin (BTC) te erkennen als wettig betaalmiddel, laat inmiddels indrukwekkende winsten zien op zijn crypto-investeringen.
President Nayib Bukele, de drijvende kracht achter deze strategie, deelde recentelijk via X (voorheen Twitter) een update waaruit blijkt dat het nationale Bitcoin-portfolio van het land inmiddels zo’n 691 miljoen dollar waard is. Daarmee zou het rendement op de aankopen van de overheid rond de 139 procent liggen – een papieren winst van ruim 400 miljoen dollar.
Bitcoin als nationaal experiment
De cijfers mogen dan nog ongerealiseerd zijn, ze trekken internationaal opnieuw de aandacht. Waar critici enkele jaren geleden nog waarschuwden voor grote risico’s en economische instabiliteit, lijkt de koerswijziging van Bukele nu juist uit te draaien op een solide zet. Toch is het belangrijk om te beseffen dat deze winst pas verzilverd wordt als El Salvador besluit zijn posities te verkopen – iets wat vooralsnog niet op de planning staat. Bukele heeft namelijk vaker aangegeven dat hij Bitcoin vooral ziet als een strategisch bezit voor de lange termijn.
Sinds september 2021 is BTC officieel een geaccepteerd betaalmiddel naast de Amerikaanse dollar. Deze historische beslissing leidde wereldwijd tot verdeeldheid. Voorstanders prezen El Salvador als innovatief en vooruitstrevend, terwijl internationale financiële instellingen – waaronder het Internationaal Monetair Fonds – zich zorgen maakten over de volatiliteit van de cryptomarkt en de mogelijke impact op de nationale economie.
Tijdens de cryptowinter van 2022 daalde de waarde van de portefeuille aanzienlijk. Toch bleef Bukele vasthouden aan zijn strategie. Sterker nog: toen de prijs van Bitcoin historisch laag stond, liet hij weten dat El Salvador dagelijks één BTC zou blijven kopen. Deze volhardende aanpak lijkt nu zijn vruchten af te werpen, met de koers van Bitcoin die in 2025 opnieuw recordhoogtes bereikt.
Economische en maatschappelijke impact
De impact van Bukele’s Bitcoin-beleid reikt verder dan alleen het saldo van een digitale portefeuille. De internationale persaandacht en het experiment met digitale valuta hebben bijgedragen aan de economische profilering van El Salvador als een technologisch vooruitstrevend land in Midden-Amerika. In korte tijd zijn er meerdere blockchain-gerelateerde projecten gestart, waaronder onderwijsprogramma’s, digitale wallets voor burgers en het zogenoemde “Bitcoin Beach”-toerismeproject aan de Pacifische kust, waar men volledig met crypto kan betalen.
Daarnaast probeert de overheid via gunstige belastingmaatregelen buitenlandse ondernemers en cryptobedrijven aan te trekken. Dat heeft geleid tot een toename van internationale bezoekers en investeerders. Volgens officiële cijfers is het toerisme in de afgelopen twee jaar met tientallen procenten toegenomen – iets wat deels wordt toegeschreven aan de wereldwijde belangstelling voor El Salvador’s Bitcoin-aanpak.
Politieke spanningen en toenemende buitenlandse druk
Toch kent het succes ook een keerzijde. Terwijl El Salvador zich op het financiële wereldtoneel profileert als pionier, ligt Bukele internationaal onder vuur. Een groep Amerikaanse senatoren – voornamelijk afkomstig uit het Democratische kamp – heeft recentelijk opgeroepen tot het instellen van sancties tegen Bukele en zijn regering. Volgens hen zou het gebruik van Bitcoin in El Salvador deels bedoeld zijn om corruptiepraktijken te maskeren en autoritaire tendensen te versterken.
De voorgestelde wetgeving spreekt van een “verontrustend gebrek aan transparantie” rondom het beheer van de Bitcoin-reserves van de staat. Bovendien zou het systeem onvoldoende controlemechanismen kennen, wat ruimte zou bieden aan witwaspraktijken en de financiering van politieke repressie. Mensenrechtenorganisaties bevestigen dat er zorgen bestaan over de persvrijheid, de rechtsstaat en de rol van het leger onder Bukele’s bewind.
Bukele zelf reageerde op karakteristieke wijze op de aantijgingen. In een kort bericht op X wimpelde hij de Amerikaanse kritiek af met de opmerking: “The Dems are just salty” – ofwel: de Democraten zijn gewoon zuur. Het lijkt erop dat hij de geopolitieke druk als bevestiging ziet van het feit dat El Salvador een alternatief pad bewandelt buiten de traditionele invloedssferen van het Westen.
Een digitale toekomst tussen hoop en risico
Het voorbeeld van El Salvador is voor veel landen inmiddels een case study geworden in de vraag hoe digitale valuta de economische en monetaire onafhankelijkheid van kleinere landen kunnen beïnvloeden. De korte termijn laat positieve cijfers zien, maar de lange termijn is nog altijd onzeker. De cryptomarkt blijft immers grillig, geopolitieke spanningen kunnen leiden tot sancties of uitsluiting, en het succes van het beleid hangt sterk samen met het politieke klimaat en de institutionele stabiliteit van het land.
Voor technologieliefhebbers en leden van HCC is het een fascinerende ontwikkeling om te volgen. Het laat zien dat blockchain en cryptovaluta niet langer een speeltje zijn van hobbyisten, maar ook worden ingezet op nationaal niveau – met reële economische én politieke implicaties. Of El Salvador’s voorbeeld navolging zal vinden in andere landen, hangt sterk af van de vraag of de winsten duurzaam zijn én of de institutionele waarborgen op orde blijven.
Wat in elk geval vaststaat, is dat El Salvador zich heeft gemanifesteerd als een innovatieve speler op het wereldtoneel – met Bitcoin als wapen, maar ook als bliksemafleider voor internationale controverse.
(Dit artikel is gebaseerd op een eerder gepubliceerd Engelstalig artikel op de website van ElSalvadorInEnglish)
