AFM neemt meer maatregelen tegen slechte bemiddelaars
De AFM heeft in 2008 ruim 150 maatregelen genomen tegen bemiddelaars die zich schuldig maakten aan slechte advisering over hypotheken en beleggingsverzekeringen. Ook constateerde de AFM illegale activiteiten en schendingen van de integriteit, zoals betrokkenheid bij hypotheekfraude. Het aantal maatregelen is toegenomen ten opzichte van 2007, toen de AFM ruim 100 maatregelen nam.
Bemiddelaars op financiële markten moeten sinds 2006 een vergunning hebben en staan onder toezicht van de AFM. Met deze maatregelegen heeft de AFM in 2008 werk gemaakt van de sanering van de “onderkant” van de markt en daarmee met de verbetering van de kwaliteit van adviezen aan consumenten. Zij heeft hierbij veel aandacht gehad voor advisering op het gebied van hypotheken en beleggingsverzekeringen en de aanpak van betrokkenheid bij hypotheekfraude.
De AFM trok 47 (deel)vergunningen in en legde 69 lasten onder dwangsom waarvan er 18 zijn gepubliceerd. De AFM legde viermaal een boete op en tegen drie bemiddelaars deed zij aangifte bij het Openbaar Ministerie. Acht zaken leidden tot een aanwijzing, 21 dossiers tot een normoverdragend gesprek. Ook publiceerde de AFM een openbare waarschuwing en deed ze in het kader van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) een melding van een ongebruikelijke transactie.
Bij de onderzoeken naar hypotheekadviezen stuitte de AFM relatief vaak op te hoge hypotheken waarbij geen goede onderbouwing is vastgelegd waarom deze hoge leningen zijn verstrekt. Hypotheekadviseurs mogen in bijzondere gevallen afwijken van de geldende CHF-norm voor de hoogte van de lening, maar dan moet nadrukkelijk in het adviesdossier worden uitgelegd welke omstandigheden deze overschrijding rechtvaardigen.
Bij diverse kleine en middelgrote adviseurs van beleggingsverzekeringen heeft de AFM op basis van een risico-analyse en signalen onderzoek gedaan naar de kwaliteit van de adviezen. In alle gevallen zijn tekortkomingen geconstateerd. Het ging vooral fout bij het niet of te weinig inventariseren van de doelen en wensen van de klant. In een aantal gevallen bleek het advies niet te passen bij het klantprofiel.
De AFM is in de periode 2007-2008 in totaal 32 onderzoeken gestart naar bemiddelaars met een (aanvraag voor) een vergunning van de AFM die op enige wijze betrokken waren bij hypotheekfraude. De bevindingen liepen uiteen van fraude met werkgeversverklaringen tot bewuste samenwerking met criminele organisaties. De AFM zal in 2009 ook aanbieders van hypotheken aanspreken op hun verantwoordelijkheid om deze zeer schadelijke praktijken door bemiddelaars te signaleren en te melden.
De maatregelen die de AFM in 2008 tegen slechte bemiddelaars heeft genomen, zijn het resultaat van verhoogde inspanningen van de AFM in deze sector en verscherpte aandacht voor integriteit. Het is thans niet te beoordelen of de omvang van de problematiek is toe- of afgenomen. De AFM heeft in 2008 meer capaciteit ingezet en is in staat effectiever op te treden door de verplichte meldingen van aanbieders en overige signalen uit de markt en door een verbeterde risico-inschatting. Ook in 2009 zal de AFM optreden tegen ondermaatse adviezen en alert blijven op integriteitschendingen.
Naast genoemde maatregelen tegen vergunninghoudende bemiddelaars pakte de AFM in 2008 eveneens enkele tientallen illegale tussenpersonen aan, instellingen die zonder vergunning actief waren op de financiële markten. De AFM heeft bijna 300 onderzoeken gedaan naar illegale financiële dienstverleners, mede naar aanleiding van signalen van oplettende consumenten en beleggers. Door het nemen van maatregelen worden deze dienstverleners gedwongen hun activiteiten te staken of onder het toezicht van de AFM te brengen.
De AFM heeft in 2008 een breed scala aan maatregelen genomen tegen de onderkant van de markt van financieel dienstverleners en heeft initiatieven ontplooid om de kwaliteit van de markt voor bemiddelaars te vergroten en misstanden tegen te gaan. Zij publiceert in april in het jaarverslag een overzicht van getroffen maatregelen.
De AFM publiceert over hypotheekfraude en concrete voorbeelden van misstanden bij de advisering over hypotheken en beleggingsverzekeringen. Deze voorbeelden kunnen bemiddelaars helpen zonodig hun dienstverlening en adviespraktijk aan te passen. Deze voorbeelden kunt u hiernaast in PDF-formaat downloaden.
