Inflatie aan de eettafel
Grote kop vandaag op de website van de Telegraaf: “Dagelijkse boodschappen flink duurder”. Stijgende prijzen van veel agrarische grondstoffen als tarwe, suiker, cacao- en koffiebonen zorgen inderdaad voor een opwaartse prijsdruk van veel alledaagse boodschappen. Inflatie aan de eettafel dus. Maar zoals elk nadeel zijn voordeel heeft, zo bieden de agrarische grondstofmarkten de nodige kansen voor de opportunistische of voorzichtige beleggers.
Informatie
Om succesvol te kunnen beleggen in (agrarische) grondstoffen is het van groot belang dat u de vraag- en aanbodfactoren van de markt goed kunt inschatten. Klinkt eenvoudig, maar simpel is het niet. U moet namelijk op zoek naar diverse bronnen die u informeren over oogstverwachtingen en actuele voorraadniveaus. Alsof dat nog niet genoeg is, dient u ook het dagelijkse weer op veel relevante plekken van de aardbol te volgen.
Sommige handelaren gaan erg ver in hun zoektocht naar informatie. Zo huurt de in mijn vorige column beschreven hedgefund manager Anthony Ward arbeiders uit Ivoorkust in, om te tellen hoeveel ladingen cacaobonen de opslagloodsen van dat land verlaten. Andere managers laten zelfs helikopters uitgerust met speciale apparatuur over olietanks vliegen, om zo als eerste over voorraad informatie te beschikken.
Koopt u een specifieke grondstof pas wanneer de media schrijven over de recente prijsbeweging, dan bent u dikwijls te laat. Voor de media wordt een verhaal namelijk pas interessant als de grote prijsbeweging al heeft plaatsgevonden. Omdat u als belegger nooit voorafgaande aan zo’n beweging wordt geïnformeerd, is het zaak om zelf opzoek te gaan naar informatie. Zeker op de agrarische grondstoffenmarkten.
Vraag en aanbod op de agrarische grondstoffenmarkt
De wereldwijde groei van de welvaart is op de lange termijn de grootste factor die van invloed is op de vraag naar veel (agrarische) grondstoffen. Een persoon die vanuit een situatie van armoede steeds welvarender wordt, zal zijn consumptiepatroon in toenemende mate veranderen.
Niet langer eet zo’n persoon alleen maar rijst, ook tarwe, maïs, cacao, koffie en (grote hoeveelheden) suiker worden tijdens deze welvaartsgroei geconsumeerd. Koffie en cacao zijn daarbij ‘luxe’ grondstoffen. Hoewel de meeste vrouwen hier anders over denken, is cacao geen eerste levensbehoefte. En zonder koffie blijft u ook in leven. Tarwe en maïs zijn echter wel belangrijke en veelal onmisbare ingrediënten voor dagelijkse levensmiddelen.
Grafiek: Ontwikkeling prijs Coffee future vanaf 2005 in USD. Bron: Bloomberg & Somerset.nl
Sommige beleggers in agrarische grondstoffen vrezen dat een toenemende bevolkingsgroei richting de 10 miljard mensen in 2050 gaat resulteren in grote tekorten aan voedsel en dus stijgende graanprijzen. Niets is minder waar. Door innovatie (denk aan kunstmest) is men de afgelopen tweehonderd jaar in staat geweest om de opbrengst per hectare landbouwgrond te laten stijgen. Dit zorgde er zelfs voor dat de reële prijs van een eenheid tarwe gedurende de afgelopen 100 jaar met tientallen procenten is gedaald. Ofwel: iemand die in 1900 bij de eerste Albert Heijn vestiging in Oostzaan een brood kocht, was – gecorrigeerd voor inflatie – veel meer geld kwijt dan nu het geval is.
Wanneer?
Ondanks dat de reële prijs tarwe (gecorrigeerd dus voor inflatie) een lange termijn dalende trend laat zien, zijn er toch periodes waarin de reële prijs en de nominale prijs een stijgend verloop laten zien. Tijdens deze periodes was het rendabel om in agrarische grondstoffen te investeren, omdat de prijs van bijvoorbeeld een eenheid tarwe harder opliep dan de inflatie. Maar wanneer loont het nu om deze grondstoffen aan te schaffen?
Het antwoord is tweeledig: tijdens een periode van hoge inflatie en wanneer er – plotseling – sprake is van een mogelijk verminderd aanbod van een agrarische grondstof. Sinds begin 2000 loont het om in vrijwel alle grondstoffen te beleggen om zo bescherming te vinden tegen inflatie. Hebt u net als mij de verwachting dat inflatie ook het komende decennium de koopkracht van onze valuta doet dalen, dan is een lange termijn belegging in een mandje grondstoffen zeker een overweging waard.
Een lange termijn belegger in grondstoffen houdt daarom altijd agrarische grondstoffen aan in zijn portefeuille, om zich zo in te dekken tegen inflatie. Korte termijn beleggers gaan echter voor de snelle winst en voor hen is het zaak om in te spelen op korte termijn prijstrends die zich kunnen ontwikkelen.
Grafiek: Ontwikkeling prijs Wheat (Tarwe) Future vanaf 2005 in USD. Bron: Bloomberg & Somerset.nl
Deze korte en vaak felle prijstrends zijn kenmerkend voor agrarische grondstoffen. Vaak zijn slechte weersinvloeden gevolgd door een lagere oogst debet aan dergelijke stijgingen. Koude nachten in Brazilië (ze bestaan!) kunnen de oogst van koffiebonen doen mislukken, terwijl plotselinge droogte in Rusland het aanbod aan tarwe doet afnemen. Uit angst voor een daling van het aanbod, schiet de prijs vervolgens scherp omhoog. Echter, heel lang duren deze prijsstijgingen niet. Immers, het volgende jaar kan de oogst weer op het oude niveau zijn, wat vaak een prijsdaling tot gevolg heeft.
Eettafel
Voor een korte termijn belegger is het daarom zaak dat hij of zij uitstekende informatie boven tafel krijgt en zo tijdig weet in te spelen op een plotseling oplopende prijs. Hefboom instrumenten als Turbo’s of futures vormen hiervoor prima bestek. En de lange termijn belegger? Die belegt en ‘hedged’ zijn of haar verdiende boterham middels een belegging in een grondstoffenfonds.
Deze column werd eerder gepubliceerd op de website van De Financiële Telegraaf (www.dft.nl)
Jan de Koning is fondsbeheerder bij Somerset Capital Partners Management B.V. en beheert het Somerset Capital Partners Value Fund en het Somerset Capital Partners Commodities Fund. De Koning belegt privé uitsluitend in de fondsen van Somerset Capital Partners. Zakelijk belegt het Somerset Capital Partners Commodities Fund (in)direct in de meest bekende grondstoffen.
