Nieuwsbrief20160301
.. Maart 2016 66ste HCC Beleggen symposium "Hoe te beleggen in turbulente tijden?" Wel begrijpelijk, niet verstandig CoSA en Beleggen in turbulente tijden Honkvaste beheerders met een sterk track record bestaan Gaat het hedge funds lukken te profiteren van de onrust? Beleggers moeten over de grens gaan beleggen Technische of fundamentele analyse in turbulente tijden? Beleg in aandelen die profiteren van de huidige turbulentie op de oliemarkten Actief worden binnen onze vereniging .. 66ste HCC Beleggen symposium "Hoe te beleggen in turbulente tijden?" Bron: HCC Beleggen Inschrijving geopend We kennen een turbulente start van het beleggingsjaar. Op het komende 66ste symposium zal deze turbulentie de rode draad zijn. Moet u, zoals een van de bekende beleggingsadviseurs recent aanbeval, alles in cash stoppen of moet u juist vasthouden aan u beleggingsplan? Moet u iets geheel nieuws toevoegen aan u beleggingen zodat u een grotere diversificatie krijgt? Op deze en andere zaken zullen de sprekers, elk vanuit hun eigen invalshoek, ingaan. Ze spreken over de markt turbulentie en op manieren hoe daar mee om te gaan. Door een diversiteit van sprekers zult u met een groot aantal, vaak van elkaar verschillende, ideeën naar huis gaan. U kunt deze dan zelf direct, afhankelijk van u eigen situatie, inpassen en toepassen in u beleggingen. Daarnaast zijn er zoals altijd ook weer een groot aantal leveranciers aanwezig die u graag wegwijs maken in de door hun geboden diensten. De locatie is verder goed geschikt om de door u in de loop van de jaren opgedane contacten aan te halen en nieuwe contacten te leggen. Kortom, zorg dat je er op 2 april bij bent; het belooft een leuke dag te worden! Sprekers o.a.: Kevin Heerema Ishares Nederland over het bouwen van een portfolio met ETFs Ruud Smets Theta Capital over hoe hedgefunds in een portefeuille passen Johan Biesjos Milestone crowdfunding fonds over de mogelijkheden van een beleggingsfonds in crowdfunding voor uw portfeuille Niels Faassen Morningstar over hoe een nieuwe rating u kan helpen in uw fonds selectie Aat Schornagel over hoe het gebruik van opties u kan helpen in het verbeteren van uw risico profiel Hendrik Oude Nijhuis Kingfisher Capital over hoe vaule investing een belangrijk onderdeel van uw portfolio kan zijn Mark Thijms/ Ton Straver Lynx vermogensbeheer over hoe hun vermogensbeheer optie een element van de portefeuille kan uitmaken HCC beleggen Tevens is er een algemene leden vergadering van HCC Beleggen Inschrijven Bent u HCC Lid klik hier Bent u nog geen HCC Lid klik hier ^ Inhoud Wel begrijpelijk, niet verstandig Bron: Hendrik Oude Nijhuis In een eerdere ‘HCC Beleggen’-nieuwsbrief heb ik er al eens op gewezen: value-aandelen presteren al een hele tijd relatief slecht. Het jaar 2015 vormde daarop zeker geen uitzondering... Een beperkt aantal aan het begin van 2015 al dure aandelen werd afgelopen jaar nog fors duurder. Dat geldt met name voor de zogeheten 'FANG'-aandelen. FANG staat voor Facebook, Amazon, Netflix en Google (tegenwoordig heet dit laatste bedrijf overigens Alphabet). Hieronder treft u het rendement in 2015 van deze vier aandelen aan. En tussen haakjes de huidige koers/winst-verhouding: Facebook +34% [81] Amazon +118% [428] Netflix +134% [319] Google +47% [30] Wat presteerde niet goed? Grondstofaandelen in het algemeen en olieaandelen in het bijzonder presteerden afgelopen jaar erg slecht. Opvallend aan het afgelopen jaar was ook dat veel bekende value-beleggers qua rendement sterk achterbleven bij de S&P 500. Dat is des te opmerkelijker wanneer u weet dat deze value-beleggers veelal niet of nauwelijks in grondstof- en olieaandelen hadden belegd. Hieronder treft u het rendement in 2015 aan van verschillende bekende value-beleggers: Bill Ackman (Pershing Square Holdings) -20,5% Bruce Berkowitz (Fairholme) -11,5% Carl Icahn (Icahn Enterprises) -15,1% David Einhorn (Greenlight Reinsurance) -20,1% Joel Greenblatt (Gotham Enhanced Return) -11,4% Mario Gabelli (Gabelli Value) -9,5% Warren Buffett (Berkshire Hathaway) -12,1% Hendrik Oude Nijhuis Auteur, oud bestuurslid HCC Beleggen en BSC Duitenberger. Oprichter Warrenbuffet.nl Hendrik Oude Nijhuis heeft Management, Economics & Law aan de Universiteit Twente gestudeerd en heeft zich jarenlang verdiept in de strategieën van ‘s werelds beste beleggers. Zijn bestseller over Warren Buffett is via de website http://www.warrenbuffett.nl/ gratis beschikbaar. Deze column is niet bedoeld als individueel advies tot het doen van beleggingen. Al deze bekende value-beleggers behaalden de voorbije decennia een meer dan uitstekend rendement. Maar afgelopen jaar dus niet. Allemaal bleven ze 10% tot 20% achter bij de S&P 500 (deze brede beursindex steeg afgelopen jaar 1,4%). Is verbetering in zicht? Van het gespreid in value-aandelen beleggen mag zoals u waarschijnlijk wel bekend is op termijn een bovengemiddeld rendement verwacht worden. Maar niet ieder jaar levert deze strategie een bovengemiddeld rendement op. Afgelopen jaar was daarvan een voorbeeld. Ook in 1973, 1980, 1991, 1999, 2003 en 2009 waren value-aandelen sterk achtergebleven. Maar telkens volgde een herstel waarbij value-aandelen in de 24 maanden die volgden heel sterk presteerden, zowel absoluut als relatief gezien. Voor meer inzicht in eerdere periodes waarin value-aandelen slecht presteerden en het erop volgende sterke herstel van value-aandelen verwijs ik graag naar een recente studie van John Alberg and Michael Seckler hieromtrent: http://www.advisorperspectives.com/articles/2016/02/01/now-is-the-time-for-value-to-outperform-growth Een belangrijke reden voor het feit dat value-beleggen op langere termijn zo goed werkt is dat deze strategie juist niet ieder jaar werkt. Een strategie die 'altijd' werkt gaat op de beurs al heel snel aan eigen succes ten onder. Bij een strategie die soms werkt en soms niet is de kans veel groter dat beleggers tussentijds gedesillusioneerd raken en afhaken. Dat is begrijpelijk, maar niet verstandig. ^ Inhoud CoSA en Beleggen in turbulente tijden Bron: Hcc Beleggen CoSA-werkgroep In eerdere artikelen hebben we besproken dat onze werkgroep zich ten doel stelt op basis van een brede set van criteria aandelen te selecteren die interessant zijn voor de belegger. Daarbij onderscheiden we op dit moment twee categorieën aandelen: KoersGroei-aandelen en DividendGroei-aandelen. Later zullen we nog een derde categorie nl. DividendHerbeleggen toevoegen. Op dit moment volgen we 106 Europese aandelen en 376 aandelen genoteerd in de VS. We streven naar een uitbreiding van dit bestand met minstens 50 Europese dividendaandelen. Welke rol kan onze advisering spelen in de turbulente tijden die we nu op de beurzen meemaken? We merken daarover allereerst op – waarschijnlijk voor de lezer van deze Nieuwsbrief ten overvloede - dat goed beleggen meer inhoudt dan het kiezen van aantrekkelijke aandelen. Zaken als AssetAllocatie, Moneymanagement en Risico beheersing zijn eveneens essentieel voor het behalen van goede resultaten. Wij zijn echter van mening dat het buiten onze specifieke deskundigheden valt om diepgaand op deze onderwerpen in te gaan. We nemen aan dat in deze Nieuwsbrief andere schrijvers deze onderwerpen zullen behandelen. We merken echter wel op dat het verkeerd is om bijvoorbeeld pas te gaan nadenken over risicobeheersing op het moment dat je met turbulenties wordt geconfronteerd. Juist als de beurzen zich rustig en schijnbaar voorspelbaar gedragen is het zaak om te bepalen welke risico’s je kunt (ver)dragen. Je bereidt je dan goed voor op koersdalingen die zich op enig moment zullen voordoen. Verschillen tussen KoersGroei(KG) en Dividendgroei(DG) aandelen Allereerst merken we op dat wij het kopen van aandelen beschouwen als een investering voor de lange termijn. Denk daarbij aan een periode van tenminste 5 jaar. In die periode moet je opgaande en dalende markten verwachten, maar de geschiedenis leert dat kwaliteitsaandelen op de lange duur een aantrekkelijk rendement bieden. De NAIC-methode wordt reeds 60 jaar toegepast en heeft een goed trackrecord. Uitgaande van wat het doel is van het beleggen, wordt bepaald welk deel van het te beleggen kapitaal geïnvesteerd zal worden in aandelen en is het verstandig nader te bepalen hoe de investeringen verdeeld zullen worden over KG- en DG-aandelen. KG-aandelen zijn gevoeliger voor koersvariaties, maar daar staat tegenover dat deze aandelen op de (middel)lange termijn gemiddeld een hoger rendement leveren. Het rendement van een investering in KG-aandeel wordt bepaald door de actuele koers te vergelijken met de aankoopkoers. DG-aandelen hebben een andere karakteristiek. Zij zijn minder gevoelig voor koersfluctuaties en indirect risicomijdend daar de uitkerende bedrijven door hun dividendbeleid de aandeelhouders beter en langer aan zich binden. Bovendien is het uitkeren van periodieke dividenden voor aandeelhouders het meest betrouwbare signaal over het welzijn van een bedrijf en het gevoerde beleid, betrouwbaarder dan de winst per aandeel(WpA) bijvoorbeeld. Het rendement van DG-aandelen wordt bepaald door de netto dividendopbrengsten daar deze uitsluitend worden gerelateerd aan de aankoopkoers en derhalve niet afhankelijk zijn van later negatief of positief koersverloop. Een belangrijk verschil tussen KG-en DG-beleggen is, dat bij koop van DG-aandelen ten behoeve van het verkrijgen van extra inkomsten door dividenduitkeringen, primair gelet wordt op dividendgroei en minder op koersgroei, terwijl bij KG-aandelen primair gelet wordt op koersgroei en minder op dividenduitkeringen. Het maakt daarom DG-aandelen minder kwetsbaar in turbulente tijden. Afhankelijk van de eigen risico gevoeligheid is het raadzaam om te bepalen welke verdeling over KG- en DG-aandelen acceptabel is. Maar daarbij spelen natuurlijk meer factoren mee: Hoe ver ligt je beleggingshorizon, wil je extra inkomsten uit de belegging in aandelen e.d. Kansen voor Langetermijn belegger tijdens recessieachtige perioden De analyses van CoSA zijn voor wat betreft KG-aandelen gebaseerd op de NAIC-methode, besproken in een eerder artikel. Een van de ratio’s die aangeeft of een aandeel koopwaardig is, is de Winst/Verlies-verhouding(W/V). Deze ratio moet groter dan 3 zijn, wil een KG-aandeel koopwaardig zijn. Dan is de winstverwachting dus 3 keer groter dan de ‘kans’ op verlies. In recessieachtige perioden kan de Langetermijnbelegger hiervan profiteren door de lage instapkoersen die dan voorkomen. M.a.w. de NAIC-methode verhoogt de koopwaardigheid middels de W/V-verhouding. Samenvatting Wat in turbulente tijden de beste wijze van beleggen is, is bij lange termijn beleggen vooral een kwestie van hoe risicobestendig of risicomijdend een belegger persoonlijk is. Omdat het bij DG-beleggen vooral gaat om dividenduitkeringen die niet worden beïnvloed door positieve en negatieve koersen zolang het bedrijf kwalitatief goed is, is dat de beste manier vanwege de hiervoor aangegeven impliciete risicobeperking. Risicobestendige beleggers die de tijd hebben om de storm uit te zitten kunnen KG-aandelen aanhouden vanwege de hogere netto opbrengst. Werkgroep CoSA Onze werkgroep telt op dit moment drie leden. Dat is strikt genomen te weinig om de reguliere werkzaamheden uit te voeren en de ambities voor uitbreiding van onze advisering en service waar te maken. We zijn dan ook op zoek naar enthousiaste mensen die de werkgroep mee willen versterken. Indien u overweegt een bijdrage te leveren dan verzoeken we u contact op te nemen met onze voorzitter. Hij geeft graag een nadere toelichting. Zie zijn email genoemd in de volgende alinea. Indien u meer wilt weten over de activiteiten van CoSA, kunt u de voorlopige CoSA-webpagina (klik hier), raadplegen of contact opnemen met de voorzitter: Jan van der Meulen via RegularLabs.EmailProtector.unCloak("ep_b4ed9957");RegularLabs.EmailProtector.unCloak("ep_58f392c5", true); U kunt zich met hetzelfde mailadres aanmelden voor het ontvangen van informatie, zoals de wekelijks verschijnende CoSA-nieuwsbrief en voor het verkrijgen van toegang tot de voor CoSA-leden beschikbare Europese CoSA/SSG-verzameling. ^ Inhoud Honkvaste beheerders met een sterk track record bestaan Bron: Jeffrey Schumacher cfa, Morningstar, Jeffrey Schumacher CFA, Senior Fondsanalist bij Morningstar Benelux na zijn opleiding aan de VU Amsterdam en het behalen van het certificaat Chartered Financial Analyst (CFA) aan het CFA Institute is hij vanaf juni 2011 als Senior Fund Analyst werkzaam bij Morningstar. Daavoor was hij van 2006 tot 2009 werkzaam bij Theodoor Gilissen Bankiers als Equity/Commodity Analyst en aansluitend tot juni 2011 werkzaam als Vermogensbeheerder Services / Fund Trading bij SNS Securities. Beleggen is een zaak van de lange termijn, maar fondsmanagers zitten gemiddeld slechts vier jaar op hun plek. Toch zijn er fondsen met beheerders die een lange staat van dienst hebben. En dat loont, blijkt uit enkele voorbeelden. Beleggen is voor de lange termijn. Dat betekent dat u uw beleggingsfonds selecteert met de verwachting dat het fonds over een volledige marktcyclus (5-10 jaar) beter presteert dan concurrenten en/of de benchmark. U rekent uw fondsbeheerder dan ook af op de gerealiseerde langetermijnprestaties. Uit data van Morningstar blijkt echter dat de gemiddelde fondsbeheerder slechts 4 jaar op zijn plek zit. Dat geeft een beheerder relatief weinig tijd om zijn strategie te laten werken en zijn kwaliteiten aan te tonen. Managerwissel leidt tot kortetermijnhandelen Daarnaast werkt het ook bij beleggers kortetermijnhandelen in de hand, want iedere managerwissel is een reden om het fonds grondig te analyseren en te kijken wie de nieuwe beheerder wordt en in hoeverre het beleggingsproces onder de nieuwe manager verandert. Het zou goed kunnen dat u minder vertrouwen heeft in de nieuwe beheerder of dat het fonds zodanig van strategie verandert, dat het niet meer in uw portefeuille past. Het verkopen van de positie is dan een logisch gevolg, waarmee de langetermijngedachte van beleggen eveneens overboord gaat. Meerwaarde door lange staat van dienst Er zijn echter ook beleggingsfondsen waarbij de beheerder een lange staat van dienst kan overleggen, en die tevens zijn meerwaarde op de lange termijn heeft aangetoond. Wanneer we in de Morningstar database de fondsen eruit filteren waarvan de langstzittende beheerder minimaal 10 jaar aan het roer van het fonds staat, waarbij het fonds op zowel 5- als 10-jaars rendementen tot de beste 20 procent van zijn categorie behoort en een positieve Morningstar Analyst Rating heeft, dan komen er een aantal interessante fondsen naar boven. Deze fondsen bewijzen dat het loont om voor een langdurige periode dezelfde fondsmanager te hebben die een langetermijnaanpak hanteert: Invesco Invesco Pan European Structured Equities beschikt over een Silver rating en vijf sterren. Het fonds verslaat over 5 jaar gemeten 98 procent van zijn concurrenten en over 10 jaar 99 procent. Michael Fraikin is sinds juni 2002 de beheerder en wordt sinds 2007 bijgestaan door Thorsten Paarmann. Het systematische proces en de beperkte volatiliteit zijn volgens Morningstar de grootste kracht van het fonds. Het fonds is dankzij de uitstekende prestaties een van de finalisten voor de Morningstar Award 2015 in de categorie Aandelen Europa. Vontobel Vontobel Emerging Markets is al jaren een van Morningstar’s favoriete beleggingsfondsen voor opkomende markten. Ook dit fonds combineert een Silver rating met vijf sterren. Sinds 1997 staat dit fonds onder leiding van Rajiv Jain. Over vijf jaar gemeten laat het 99% van zijn concurrenten achter zich en in de afgelopen 10 jaar 96 procent. In de moeilijke jaren voor opkomende landen (2008, 2011-2015 m.u.v. 2013) heeft dit fonds zijn toegevoegde waarde bewezen. De focus op degelijke, stabiel groeiende bedrijven en een voorkeur voor defensieve namen heeft dit fonds geen windeieren gelegd. Comgest Comgest Growth Europe is ook een voorbeeld van een fonds dat dankzij een ervaren en stabiel team uitstekende langetermijnresultaten heeft behaald. Laurent Dobler, Arnaud Cosserat en Franz Weis hebben meer dan 25 jaar ervaring en werken meer dan 10 jaar samen. De gedisciplineerde zoektocht naar kwaliteitsgroei aandelen die uitmondt in een geconcentreerde, met overtuiging beheerde portefeuille, heeft over 5 jaar gemeten 98 procent van de categoriegenoten verslagen en 93 procent op een 10-jaars horizon. Het fonds is volgens Morningstar een van de beste in zijn categorie en heeft een Gold rating en vijf sterren. Templeton Als er een fonds is waarvoor beleggers een langere horizon moeten hanteren, dan is het wel Templeton Global Bond. Dit door Michael Hasenstab beheerde obligatiefonds deinst er niet voor terug om significante tegendraadse posities in te nemen. Ierse en Hongaarse obligaties tijdens het dieptepunt van de eurocrisis en Oekraïense obligaties in 2014 zijn voorbeelden van risicovolle posities die het fonds aangaat. Dit kan betekenen dat het fonds op korte termijn achterblijft, maar op de langetermijn heeft Hasenstab met zijn gedurfde positionering veel waarde gecreëerd. Over vijf jaar gemeten verslaat het 87 procent van zijn categoriegenoten, tegenover 96 procent over een 10-jaars horizon. Het fonds heeft een Silver rating en vijf sterren. De onderstaande tabel geeft een overzicht van de fondsen die aan de gestelde criteria voldoen: ^ Inhoud Gaat het hedge funds lukken te profiteren van de onrust? Bron: Ruud Smets, Theta Capital Management Ruud Smets Portfolio manager, Theta Capital Management B.V. Ruud is sinds 2005 werkzaam bij Theta als portfolio manager van de hedge fund mandaten. Ruud heeft een brede beleggingsachtergrond met een specialisatie in hedge funds. Voordat Ruud de overstap naar Theta maakte, werkte hij bij NIBC en FundPartners. Ruud heeft Master diploma’s in Investment Theory en Information Technology, beide van Tilburg University. Ruud is sinds 2002 een Chartered Alternative Investment Analyst (CAIA). http://www.legendsfund.nl/ 2014-2015 was niet de periode voor hedge funds om zich te onderscheiden Het is de laatste jaren niet gemakkelijk geweest voor hedge funds om onderscheidende rendementen te behalen. De liquiditeit die centrale banken in het systeem pompten vond zijn weg in steeds speculatievere beleggingen op zoek naar dat kleine beetje extra rendement. Voor beleggers met een goed oog voor waarderingen niet interessant, maar shorten was tegelijkertijd een gevecht tegen de centrale banken en daardoor een pijnlijke strategie. In de periode 2014-2015 behaalde het Legends Fund, dat investeert in een selectie van de meest vooraanstaande hedge funds, dan ook slechts een totaal rendement van 4.20%. Dit was weliswaar wat beter dan de 2.78% voor wereldwijde aandelenmarkten, maar bleef verre van de hoge rendementen die deze sterbeleggers in het verleden wisten te behalen. Een periode om ongelukken te voorkomen Met het afbouwen van de monetaire verruimingsoperaties in de Verenigde Staten en de sterke dalingen van grondstoffenprijzen sijpelt de liquiditeit nu weer langzaam uit het systeem (zie plaatje beneden) en dat laat een spoor van vernieling achter. Zo hebben inmiddels de verliezen in kredietmarkten ertoe geleid dat een aantal fondsen hun deuren moesten sluiten omdat ze niet konden voldoen aan de onttrekkingsaanvragen van hun beleggers die met dagelijkse ‘liquiditeit’ participeerden. Waar zagen we dit eerder… En de pijn blijft niet beperkt tot de kredietmarkten. We hebben in deze periode ook een enorme daling gezien in olie en andere grondstoffenprijzen, in de aandelenprijzen van daaraan gerelateerde bedrijven, in de valuta en aandelenmarkten van opkomende landen, in value aandelen en segmenten van de markt waar twijfel is ontstaan over de groeimogelijkheden zonder de beschikbaarheid van goedkope leningen. Figure 1 wereldwijd FX reserves piekten in 2014 toen de US Fed begon met ‘tapering’ en grondstoffenprijzen daalden Hedge Funds kunnen hiervan profiteren Het zijn dit soort bewegingen en de beleggerspaniek die ze veroorzaken die de toekomstige rendementen in zich dragen voor de geduldige belegger met een gedisciplineerd beleggingsproces. En de meest succesvolle onder dit soort beleggers werken typisch vanuit een hedge fund structuur. Met hun vrije mandaten hebben hedge funds niet dezelfde beleggingsdruk als long-only beleggers die een benchmark volgen en zijn ze in een positie om juist contrair beleggen. Wel is het goed zoeken naar de selecte groep hedge funds die de forse vergoedingen daadwerkelijk verdienen. Het Legends Fund investeert in 11 van de meest vooraanstaande hedge funds. Zoals de naam doet vermoeden bestaan deze fondsen al lang (gemiddeld 18 jaar) en hebben ze zich lange tijd onderscheiden (gemiddeld 2x het rendement van aandelen met de helft van de volatiliteit). Ze beheren in de eerste plaats hun eigen geld, en laten slechts selectief externe beleggers toe, meestal vanaf minimumbedragen van USD 5-10miljoen. Het Legends Fund heeft toegang tot deze fondsen en stelt middels haar beursnotering kleinenere beleggers in staat mee te beleggen in deze interessante beleggingscategorie. ^ Inhoud Beleggers moeten over de grens gaan beleggen Bron: Ronald Kok, Analist.nl Ronald Kok (RBA) Financieel analist, entrepeneur en uitgever van o.a. Analist.nl Na zijn economie opleiding aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, VBA aan de VU Universiteit van Amsterdam bleef hij zich verder specialiseren w.o. EFFAS , en focust hij zich nu vooral op financiële analyse en de praktische toepasbaarheid van beleggingsstrategieën. Zijn aandachtsgebieden zijn vooral de Amerikaanse en Europese aandelen. Daarnaast focust Ronald zich ook op derivatenstrategieën, asset-allocatie en risicomanagement. Helaas zien wij nogal altijd een enorme ‘home-bias’ bij onze lezers. Het zijn nog maar al te vaak de Nederlandse aandelen zoals TomTom, ING en Shell die het populairste zijn bij de Nederlandse beleggers. Bij onze Belgische site Analist.be zien we dat uiteraard de Belgische hoofdfondsen zoals KBC en AB Inbev veel bekeken worden maar toch ook dat de Belgische beleggers meer naar de internationale aandelen kijken dan wij. Hogere risico’s en minder kansen Anno 2016 is het in onze ogen eigenlijk al jaren krankzinnig dat de Nederlandse belegger voornamelijk naar de aandelen van het Damrak blijft kijken. De Nederlandse belegger dupeert hiermee direct zijn portefeuille door zo een hoger risico te krijgen; want hij spreidt immers minder door vooral aandelen van 1 beurs te kopen. Maar daarnaast beperkt hij zijn beleggingsuniversum enorm en mist hij dus veel ondergewaardeerde aandelen. U kunt dit zien als de voetbalmarkt: Nederlandse clubs kopen ook niet alleen Nederlandse voetballers en kijken ook over de grenzen. Het is onze ogen bizar dat de Nederlandse beleggers hier nog zo schuw/kortzichtig mee zijn. 10 jaars rendementen Europese en Amerikaanse aandelen (excl. dividenden) De bovenstaande grafiek toont de rendementen van bijna alle Amerikaanse, Europese en Russische aandelen per land gelijk gewogen over de afgelopen 10 jaar. Via het gelijk wegen van de rendementen tellen alle aandelen dus evenveel mee. Kleinere aandelen wegen dus even zwaar als hele grote. Dit is natuurlijk enigszins arbitrair maar anderzijds biedt een kapitaalsgewogen index zoals de AEX-index of de S&P 500 ook een zeer krom beeld. Zo wegen bij de AEX-index de 3 aandelen Shell, ING en Unilever enorm zwaar en de overige 22 een stuk minder. Dito geldt voor de S&P 500 waarbij 20 aandelen de hele index domineren. Nederlandse aandelen afgelopen 10 jaar slechter dan bankrekening Door het gelijk te wegen van de aandelen zijn we in onze ogen wat realistischer bezig. We zien in de grafiek dat de Nederlandse aandelen over de afgelopen 10 jaar gemiddeld 2,05 procent in totaal hebben opgeleverd. Op jaarbasis is dit dus een fractioneel rendement dat nog veel minder is dan wanneer u uw geld op de bank had gezet. Wij moeten onderkennen dat dit in het beleggingswereldje ‘not done’ is om te zeggen maar het is wel de waarheid. Het gemiddelde rendement van het internationale aandeel lag over de afgelopen 10 jaar op een plus van 22,4 procent. Sterke plussen zien we vooral in Scandinavië en in het bijzonder Rusland. Uiteraard moeten we vermelden dat dit de rendementen zijn voor valuta-correcties. Maar aangezien valutaschommelingen uiteraard ook in uw voordeel kunnen zijn hebben we hier niet voor gecorrigeerd. Forse verliezen zien we bij de Griekse, Oekraïense, Spaanse en Italiaanse aandelen. Om beleggers minder schuw te maken en meer bekend te maken met de voordelen van het over de grens beleggen organiseren wij diverse seminars in het land. Wij houden de seminars op maandagavond 7 maart in De Bilt, donderdagavond 17 maart in Assen en donderdagavond 31 maart in Best. Wij behandelen dan vooral het gebruik van aandelen- en optiescreeners, de ins- en outs van indexbeleggen het schrijven van gedekte callopties. Zie voor meer informatie op onze seminar pagina op Analist.nl U kunt zich voor de seminars aanmelden door te mailen naar RegularLabs.EmailProtector.unCloak("ep_4e2aa1aa");. ^ Inhoud Technische of fundamentele analyse in turbulente tijden? Bron: Ben van den Anker De strijd tussen fundamentele en technische analyse heeft voor- en tegenstanders diep ingegraven in de stellingen. Kort en simpel gezegd; technische analyse onderzoekt bewegingen van de prijs van een onderliggende waarde en gebruikt deze data om toekomstige bewegingen te ‘voorspellen’. Fundamentele analyse onderzoekt economische indicatoren gerelateerd aan de onderliggende waarde. De ravage die we in de laatste maanden meemaken kent zijn gelijke niet en zowel fundamentele als technische analisten worstelen met de interpretatie. Aandelen van Deutsche Bank bijvoorbeeld noteerden op vrijdag 5 februari €15.46 euro; dinsdag 9 februari 13.09. Een daling van ruim 15% op de meest ongunstige ‘spread’. De volgende dag steeg de koers ruim 18%. Op 10 februari werd €15.43 bereikt, waarna op 11 februari de €13.14 aangeraakt werd. Een daling van ruim 14%. Nu geloof ik veel, maar niet dat er binnen een vijftal handelsdagen zoveel fundamenteels veranderd dat het een waardestijging en waardedaling en waardestijging ….van een bedrijf van meerdere miljarden verklaart…. Dat het aandeel zich gedurende deze vijf handelsdagen uiteindelijke weer rond de beginwaarde stond helpt het geloof in de fundamentals ook niet. Ben van den Anker (1976) is schrijver / columnist en lid centrale directie aan het Candea College Hij heeft zijn PhD in Business & Management tijdens een negenjarig verblijf in Zuidoost Azië aan de International Graduate School of Business (University of South Australia) behaald. Hij is auteur van het boek The perceived role of Host Country Nationals in Expatriate Adjustment (2010, Ben van den Anker). Zijn onderzoek richt zich met name op de rol van cross-culturele interactie in het functioneren van expatriates. Daarnaast is hij voor de International Business Review revisor voor wetenschappelijke artikelen op het snijvlak business en management. Nu zijn er redenen te vinden waarom de koers plotseling steeg (aangekondigde aankoop eigen obligaties onder par), maar veel onrust (het ‘jo jo-en’) blijft onverklaarbaar. De markt blijft veel onzekerheid zien, ondanks gematigd positieve macro-economische signalen. De groei in de Eurozone houdt volgens het CBS aan en rechtvaardigt de chaos op de beurzen niet. Hetzelfde kan voor de groei in de U.S. en U.K. gezegd worden1). De arbeidsmarkt bevindt zich aan onze en de andere kant van de oceaan nog niet aan de grenzen van het mogelijke en groeit jaarlijks. Kortom, alhoewel het allemaal wat minder met de groeivooruitzichten gaat, zie ik een recessie nog niet aankomen. Als een ‘fundamentalist’ zijn er in deze turbulente tijden een aantal technische indicatoren die mogelijk van waarde kunnen zijn voor korte termijn trades. Een tweetal indicatoren laat ik hier kort de revue passeren. De On Balance Volume indicator registreert momentum en gebruikt volume om wijzigingen in de prijs te voorspellen. In 1963 werd de theorie ontwikkeld door Joe Granville in zijn boek ‘Granville’s New Key to Stock Market Profits’. Het idee erachter is simpel; wijzigingen in volume zijn een voorbode voor prijswijzigingen (conform de economische wet van vraag en aanbod). De OBV is gelijk aan de vorige dag als de koers niet wijzigt t.o.v. voorgaande dag. Bij stijgende koersen wordt het OBV van de vorige dag plus dagvolume gebruikt. Hetzelfde geldt bij dalende koersen. Bij stijgende koersen (accumulatie) stijgt de OBV, bij dalende koersen (distributie) daalt de OBV. Het kunstje zit er dan in divergentie tussen OBV en de prijs te observeren om hiermee prijsbewegingen te voorspellen. Nu zal dit voor de lange termijn belegger niet zo relevant zijn, maar OBV in combinatie met andere technische indicatoren kunnen een duidelijke indruk geven van koop- en verkoopdruk. Een tweede interessante momentum indicator is de Relatieve Sterkte Index. De slotkoers van iedere dag wordt vergeleken met de slotkoers van de vorige dag. Het verschil tussen de koersen wordt opgeteld en de som van deze stijgingen gedeeld door het aantal dagen van de berekening2). De RSI wordt op een schaal van 0 – 100 afgebeeld, waarbij banden geplaatst worden op 30 en 70. Als de RSI boven de 70 staat wordt aangenomen dat het aandeel overgewaardeerd is (overbought) met kans dat het aandeel gaat dalen. Dit geldt omgekeerd voor waarden onder de 30. Onderstaande grafiek demonstreert dit principe (in rood) bij het valutapaar GBP/USD. Bron: http://www.markets.com/nl/education/technical-analysis/math-indicators.html Nadelen zijn dat volumes geen rol in de berekening spelen, net zoals de spread. De werkelijkheid is dus ook bij dit model complexer. De Money Flow Index kan hier wellicht uitkomst bieden; zowel prijs als volume worden ingezet om koop- en verkoopdruk te bepalen. Een combinatie van RSI en OBV biedt echter ook meer ‘diepte’. Moraal van het verhaal; het kan interessant zijn te onderzoeken welke waarde een ‘mariage’ van technische en fundamentele indicatoren heeft om deze complexe wereld (op kortere termijn..) te begrijpen. Alhoewel 2016 de slechtste beursstart ooit wordt genoemd3), biedt deze turbulentie tegelijk kansen om meer aandelen voor minder geld aan te schaffen. Misschien is deze jaarstart dan zo slecht nog niet…. 1) http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/macro-economie/publicaties/artikelen/archief/2016/groei-economie-eurozone-q4.htm 2) RSI: 100 – (100 / 1+RS) 3) http://www.rtlnieuws.nl/economie/home/slechtste-start-van-de-beurs-ooit ^ Inhoud Beleg in aandelen die profiteren van de huidige turbulentie op de oliemarkten Bron: Gerard Jager / AdvanceBeleggen.nl Vopak (gunstige jaarcijfers 2015 en vooruitzichten in 2016) Euronav (idem plus 14,3% dividend rendement) Investeren in oliefondsen is geen defensieve aandelenbelegging meer bij de huidige lage olieprijs. Dat geldt ook voor de meeste oliegerelateerde fondsen. De oorzaken zijn bekend. Positieve uitzonderingen zijn er ook. Waarom en voor welke fondsen precies? De tankersector doet op dit moment aan “slow steaming”. Dat gebeurde ook al in de jaren 2011 tot 2014 toen er een forse overcapaciteit was. Twee voordelen. Langzamer varen leverde brandstofbesparing op. Bovendien was er daardoor minder overcapaciteit. Op dit moment gebeurt dat weer maar om een andere reden. Deze keer op verzoek van hun klanten – de grote oliemaatschappijen - die de schepen gebruiken om hun enorme hoeveelheden aangeboorde olie zo lang mogelijk op te slaan bij de huidige lage olieprijs, in de verwachting om bij latere aflevering er meer geld voor te ontvangen. De WTI oliefutures doen op dit moment “contango”. Dat wil zeggen, de prijzen voor levering later dit jaar zijn hoger dan de leveringen op korte termijn. Zo doen de april futures $ 32,84 , de mei futures 34,65 , november: $ 39,04 en de februari 2017: $ 40,38 Opslag van olie speelt ook Vopak, met haar vele opslagterminals wereldwijd, in de kaart. De vorige week gepubliceerde resultaten over 2015 overtroffen de verwachtingen van analisten. Vooral de goede bezetting in Azië en Zuid Amerika was een verrassing. Ook voor 2016 is Vopak positief gestemd. Zo verwacht zij onder meer een bezettingsgraad die hoger is dan 90%. (in 2014 en 2015 resp. 88 en 92%). Het dividend over 2015 wordt verhoogd van € 0,90 naar € 1,- . Vopak hoopt ook te profiteren van het in december opgeheven exportverbod op Amerikaanse olie. Over 2015 steeg de omzet van Vopak met 5% tot 1,386 mrd euro. De nettowinst nam met 11% toe tot 325,2 mln euro dankzij krachtig winstherstel in het vierde kwartaal. Na een periode van teleurstellingen in de jaren 2014 en 2015 als gevolg van opgetreden verzadiging in tankopslag in Europa en Azië, zouden beleggers vanaf heden wel eens de nodige fantasie kunnen zien in het aandeel Vopak. Naar mijn oordeel zou de koers bij een beetje vraag naar het aandeel in de loop van dit jaar terug kunnen keren naar de vorige top van 55 euro van begin 2015. Dat is een plus van 33%. Euronav: 80% van de winst wordt uitgekeerd; dividendrendement 14,3% Op 16 februari kopte Het Financieele Dagblad: “Europa wil af van dominantie Gazprom bij import van gas”. EU-lidstaten zouden elkaar moeten gaan helpen bij grote schommelingen in vraag en aanbod van gas. Natuurlijk is daar veel voor te zeggen. Sterker nog, eigenlijk wil Europa niet meer afhankelijk zijn van de grillen van president Poetin. Eerder geplande aanleg van pijpleidingen van Rusland naar Europa staan voor een groot deel op de tocht. Turkije is al helemaal geen vriend meer van Rusland. Alternatief: import van olie en gas uit andere landen in de wereld. Daar heb je dan wel veel tankers voor nodig. Het Belgische Euronav bezit liefst 56 grote schepen, waarvan twee (VLCC giganten) in aanbouw. Ook Euronav doet op dit moment aan “slow steaming”, zoals hierboven beschreven. Gunstig voor de inkomsten voor deze rederij. Evenals Vopak publiceerde Euronav goede vierde kwartaalcijfers (op 28/1). De rederij voorziet ook in 2016 flinke fluctuaties in de tarieven van olietankers, maar per saldo zeer winstgevend. Als gevolg van de aankoop van nieuwe schepen steeg de omzet van Euronav van 474 mln dollar over 2014 naar 846 mln over 2015. De nettowinst kwam uit op 350 mln dollar over 2015 versus 46 mln verlies in 2014. Op 26 januari heeft Euronav 500.000 eigen aandelen ingekocht tegen een koers van € 9,53 en sluit de kans niet uit hiermee door te gaan in de toekomst. Advies: kopen zodra de koers uitgebodemd is. Wel met de kanttekening dat het hier om een speculatiever aandeel gaat dan Vopak. ^ Inhoud Actief worden binnen onze vereniging Bron: Redactie HCC Beleggen De HCC Beleggen organiseert een aantal activiteiten. De bekendste activiteiten die wij organiseren zijn de beleggerssymposia, die we tweemaal per jaar houden in De Bilt, de regiogroepen en deze nieuwsbrief. Een toenemend aantal mensen wil ook aktief meedoen. En dat Kan. Voor de organisatie van onze symposia zijn wij voortdurend op zoek naar mensen die een bijdrage willen leveren aan de totstandkoming hiervan. Het is niet alleen leuk om dergelijke evenementen te organiseren, maar het is ook een ideale gelegenheid om je netwerk uit te breiden met interessante contacten. -- Redactieleden gezocht -- Voor de nieuwsbrief en de website zijn wij dringend op zoek naar mensen die het aandurven een column, een artikel of een recensie te schrijven en/of mede de nieuwsbrief en website willen beheren. Zonder deel uit te maken van de organisatie kunt u vanzelfsprekend ook meedoen aan één van de Regio- of Belangstellingsgroepen. Maar ook andere dingen doen zoals het geven van een aardige lezing, met anderen handelsstrategieën uitwerken, software onder de knie krijgen of gewoon een groep vormen waarmee je samen de markt analyseert/bespreekt, behoort tot de mogelijkheden. Ben jij enthousiast en denk je dat een vrijwilligersfunctie jou op het lijf geschreven is, neem dan per email contact op met het HCC Beleggen bestuurRegularLabs.EmailProtector.unCloak("ep_0bc1d4f3", true); of met de redactieRegularLabs.EmailProtector.unCloak("ep_becaf70e", true); ^ Inhoud | HCC beleggen Website | HCC beleggen Vacatures | AdverterenRegularLabs.EmailProtector.unCloak("ep_c9858962", true); | Forum | Downloads Disclaimer: Deze publicatie komt tot stand op de redactie van beleggersonline.nl de website van de HCC IG Beleggen. Noch de mate waarin de berichten, voorgestelde scenario’s, risico’s en voorspellingen de marktverwachtingen weerspiegelen, noch de mate waarin zij in de realiteit zullen tot uiting komen, kunnen worden gewaarborgd. De voorspellingen zijn indicatief. De gegevens in deze publicatie zijn algemeen en louter informatief. Ze mogen niet worden beschouwd als beleggingsadvies. De schrijver(s) van deze publicatie en het bestuur van de HCC IG Beleggen en/of de Redactie van de Nieuwsbrief zijn derhalve niet aansprakelijk voor eventuele verliezen. De waarde van uw beleggingen kan fluctueren, behaalde resultaten uit het verleden geven geen garantie voor de toekomst. ^ Inhoud
29 februari 2016